Πρακτικά συνεδρίου που διοργανώθηκε από το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς από 23 έως 25 Νοεμβρίου 2012 με αφορμή την 100^η Επέτειο Απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης. Στον τόμο περιλαμβάνονται 42 εργασίες επιστημόνων από πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και συλλόγους της Ελλάδας και του εξωτερικού. 

Οι εισηγητές ήταν διάφορων ειδικοτήτων όπως ιστορικών, κοινωνικών ανθρωπολόγων, πολιτικών επιστημόνων, οικονομολόγων, νομικών, αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων, φιλολόγων, λαογράφων κ.ά. Οι ανακοινώσεις προσέφεραν σε κάθε ενδιαφερόμενο σημαντικές πληροφορίες σχετικές με τη Θεσσαλονίκη των τελευταίων 100 χρόνων και αφορούσαν τις παρακάτω ενότητες:

• Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Πρόσφυγες στη δεκαετία του 1910.
• Ο ρόλος του τύπου.
• Πρόσφυγες του Μεσοπολέμου. Εγκατάσταση – Αποκατάσταση.
• Πρόσφυγες του Μεσοπολέμου. Φιλανθρωπία – Κοινωνική ένταξη.
• Οικιστική διάρθρωση – Αρχιτεκτονική.
• Συγκρότηση ταυτοτήτων – Διαχείριση μνήμης.
• Λογοτεχνία.