«Θεσσαλονίκη, πρωτεύουσα των προσφύγων». Οι πρόσφυγες στην πόλη από το 1912 μέχρι σήμερα.
1ο Επιστημονικό Συνέδριο
Στη διάρκεια του 20ου αιώνα η Θεσσαλονίκη, εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης και άλλων παραμέτρων, υποδέχθηκε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, κυρίως ελληνικής καταγωγής και συνείδησης. To 2012, η Θεσσαλονίκη γιόρτασε και τίμησε την επέτειο των 100 χρόνων από την Απελευθέρωσή της και ταυτόχρονα αποτίμησε την πορεία της στη διάρκεια ενός αιώνα. Οι προσφυγικοί πληθυσμοί από τη Μικρά Ασία, τα Βαλκάνια και τις χώρες της τέως Σοβιετικής Ένωσης αποτελούν μια από τις βασικότερες συνισταμένες της ταυτότητάς της, ως πόλης του ελληνικού κράτους.
Στο πλαίσιο του εορτασμού για την επέτειο Απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης (1912-2012), ο Δήμος Καλαμαριάς και το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς- διοργάνωσαν συνέδριο με θέμα: «Θεσσαλονίκη, πρωτεύουσα των προσφύγων». Οι πρόσφυγες στην πόλη από το 1912 μέχρι σήμερα.
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε το τριήμερο 23, 24, 25 Νοεμβρίου 2012 στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη». Συμμετείχαν 57 επιστήμονες από πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού (Μ. Βρετανία, Γαλλία, Βέλγιο, ΗΠΑ, Τουρκία, Σερβία), διάφορων ειδικοτήτων όπως ιστορικοί, κοινωνικοί ανθρωπολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες, φιλόλογοι, λαογράφοι, αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι, οικονομολόγοι, νομικοί, κ.ά.
Στα πλαίσια των παράλληλων εκδηλώσεων προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Twice a Stranger», συμπαραγωγή της ΝΕΤ και της ANEMON Productions. Επίσης, πραγματοποιήθηκε έκθεση φωτογραφιών και τοπογραφικών χαρτών με θέμα την εγκατάσταση των προσφύγων στη Θεσσαλονίκη, την περίοδο 1920 – 1930.
Το συνέδριο αποτέλεσε κορυφαίο πολιτιστικό και μορφωτικό επετειακό γεγονός για τη Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη.
